Hura! Hura! Za chwilę matura...
Czy zdałbyś przedwojenną maturę?...
Za parę dni kolejny rocznik stanie przed jednym z ważniejszych wyzwań tj. przed egzaminami maturalnymi. Adrenalina wzrasta, dni szybciej mijają… Proponuję jednak chwilowy postój i powrót do korzeni matury w naszym kraju.
W tygodniku historycznym aleHistoria (nr 18 2012) Jerzy S. Majewski zadaje nam proste pytanie: „Czy zdałbyś maturę przedwojenną?”. Z tekstu wynika, że nie było to takie proste. Historycy dwudziestolecia międzywojennego pokusili się wręcz o zaskakujące porównanie. Oddajmy głos profesorowi Żarnowskiemu:
Kiedyś była szlachta, a w naszej epoce tytułem do burżuazyjnego szlachectwa jest posiadanie matury. Tak się mówiło przed wojną…
Do egzaminu podchodzono bardzo poważnie. Ale żeby móc do niego przystąpić trzeba było pokonać pewną edukacyjną drogę – inną niż w dzisiejszych czasach. Nauka rozpoczynała się w szkole powszechnej (tzn. podstawowej) i trwała przynajmniej sześć lat. Średnia szkoła ogólnokształcąca trwała kolejne sześć i była przedzielona tzw. „małą maturą” – która kończyła cztery lata gimnazjum ogólnokształcącego. Następny krok to dwuletnie liceum i… prawdziwa matura. Z czego się składała? Spójrzmy na artykuł Majewskiego:
Otwierał ją obowiązkowy egzamin pisemny z polskiego, potem następował egzamin pisemny z przedmiotu, który wyznaczał profil klasy. Następnie zdający przystępował do czterech egzaminów ustnych z wybranych przez siebie przedmiotów i zależnych od profilu klasy. Na odpowiedź uczeń miał ok. 30 minut. Obowiązkowe wypracowanie maturalne z polskiego pisało się przez 300 minut, a maturzyści wybierali jeden z trzech tematów […]
Zastanawiacie się pewnie, jakiego typu zadania musieli rozwiązać ówcześni maturzyści. Śpieszę z odpowiedzią. Oto pytania maturalne z 1924 roku (gimnazjum w Krasnymstawie):
JĘZYK POLSKI: 1/ „Wartość etyczna trzech Sopliców” 2/ „Papkin i Zagłoba – charakterystyka porównawcza” 3/ „Jan Zamoyski i jego rolach w dziejach Polski”,
ŁACINA: Tematem do opracowania był tekst Cycerona „Ignoratio futuro rum malorum utilior est Guam scientia”,
JĘZYK NIEMIECKI: Odpowiedz na temat „Untreue schlagt den eigenen Herren”.
Autor przywołuje jeszcze zagadnienia z algebry i geometrii. Kompletna abstrakcja… Było to jednak kilkadziesiąt lat temu. Nie bójcie się, wszak mamy 2013… We wtorkowy poranek idźcie w kierunku szkoły z uśmiechem i śpiewem:
"Hura! Hura! Dzisiaj matura!
Marynara i fryzura! Matura!
Hura! Hura! Broniewski, Stachura!
Marynara i fryzura! Matura!"
